En colaboración coa Comisión Europea, esta reunión semestral permite manter un contacto fluído para o intercambio de opinións e experiencias entre os responsables da transformación dixital das administracións públicas nos Estes membros e asociados e a Comisión Europea, así como coñecer as principais liñas de acción e casos de uso que se están levando a cabo para lograr a dixitalización das administracións públicas en Europa.
O encontro celebrado na Fábrica Nacional de Moeda e Timbre (FNMT), organizado pola Secretaría Xeral de Administración Xeral, reuniu a representantes de 24 Estados membros e un Estado asociado. A reunión foi presidida polo Secretario Xeral de Administración Dixital, D. Juan Jesús Torres, coa participación da Directora Xeral de Informática da Comisión Europea, Dª Veronica Gaffey.
Madurez da administración dixital
A transformación dixital do sector público europeo atópase na traxectoria correcta, con numerosos proxectos froito dunha estratexia compartida polos distintos Estados membros e articulada a través de normativas a nivel nacional e europeo.
La digitalización y el uso de tecnologías habilitadoras se han postulado en el conjunto de la Unión Europea como herramientas fundamentales para atajar de manera decidida y homogénea los retos del mundo actual, según lo establecido en la Década Digital 2030, logrando los objetivos de transformación ecológica y digital. En este marco, la ciberseguridad es la pieza fundamental para garantizar el funcionamiento de la administración digital y la protección de los administrados.
El dato está convirtiéndose en un factor determinante en la toma de decisiones para la práctica totalidad de Gobiernos europeos, que han comenzado a extraer su valor con prometedores resultados en forma de servicios más personalizados, innovadores y adaptados a las necesidades reales de la ciudadanía.
Ademais, os estados membros recoñeceron a importancia de traballar en solucións de interoperabilidade que permitan o desenvolvemento de servizos transfronteirizos, máis seguros e sinxelos para a cidadanía. Este esforzo viuse reflectido na recente Lei de Interoperabilidade Europea, que marcará un antes e un despois na forma de traballar das administracións públicas internacionalmente, establecendo un marco legal para para a súa cooperación. Para iso, principios como a reutilización e transferencia de coñecementos resultan fundamentais, así como a posta en marcha de mecanismos esenciais para o acceso a servizos públicos transnacionales como a identidade dixital europea soberana.
Estes servizos deben ademais contemplar a súa penetración ata o nivel máis próximo á cidadanía, de maneira que todas as administracións poidan beneficiarse da dixitalización de forma inclusiva, logrando reducir a fenda dixital.
Servizos públicos automatizados
Cada vez máis, as administracións públicas recorren ao uso de automatismos para reducir as cargas administrativas e os tempos de espera dos cidadáns ao recibir determinado servizo público. Os beneficios da automatización son incontables, destacando a posibilidade de realizar entregas máis rápidas de novos servizos a baixo custo, permitindo aforros significativos para as administracións, así como para as empresas e a cidadanía.
Esta simplificación administrativa vese reforzada coa unificación de plataformas e servizos en liña, coa implementación do principio só-unha-vez que permite que o cidadán teña que achegar a súa información só unha vez ao realizar as súas solicitudes, de modo que sexan as propias administracións, baixo o consentimento do cidadán, quen obteñan esa información a través da interconexión das súas redes e sistemas. Estas redes e sistemas interconectados son os que facilitan así mesmo a automatización dos servizos públicos sen fronteiras administrativas.
Uso da Intelixencia Artificial nos servizos públicos
Ademais, a recente explosión de ferramentas baseadas en Intelixencia Artificial favoreceu a procura de novos usos e aplicacións que permitan maximizar a eficiencia das administracións públicas.
Esta tecnoloxía ofrece enormes posibilidades para a mellora da produtividade, a optimización de recursos e o deseño intelixente de servizos, pero á vez expón retos que deben abordarse desde unha fronte común europeo. Entre eles, a ciberseguridade, a protección de datos e aspectos éticos e legais están a terse en conta para os proxectos de IA incipientes, pondo especial foco no desenvolvemento dunha IA confiable, a súa regulación e supervisión.
A aplicación da IA en sectores tan diversos e estratéxicos como a saúde, o emprego, a xustiza ou os procesos administrativos sitúana nunha posición privilexiada para xerar un cambio exponencial na calidade dos servizos públicos. Os usos iniciais de chatbots e solucións de recoñecemento de voz e texto, que en combinación reducen significativamente as listas de atención e esperas, están a ser transformados e significativamente mellorados con tecnoloxías como os Modelos de Linguaxe Extensa (Large Language Models - LLM). No noso país está a aplicarse a IA en servizos de información como O meu Cartafol Cidadán ou a liña multicanle de atención administrativa 060.
Iniciativas europeas destacadas de dixitalización
Partindo das temáticas do encontro, algúns dos países compartiron os seus casos de éxito para a aprendizaxe conxunta:
- A República Checa ha falado sobre a súa arquitectura nacional de goberno dixital, transversal a todos os niveis da Administración permitindo reducir tempo e custos en procesos administrativos. Ademais, presentou Robotkarel, como caso de éxito en materia de automatización.
- Letonia deu a coñecer a súa solución eAddress, que permite o intercambio de comunicacións oficiais entre administracións públicas e administrados.
- Luxemburgo presentou o seu sistema de eInvoicing para a facturación electrónica de contratos públicos.
- O Goberno Federal Alemán compartiu o seu modelo de asignación única sobre o prezo da enerxía, que permitiu a repartición áxil de axudas grazas á automatización nos momentos máis críticos da recente situación de inflación.
- Romanía presentou o seu sistema para o pago de impostos en liña, a través de mecanismos de autenticación e identificación electrónica seguros, en conformidade coa normativa eIDAS.
- Dinamarca tiene en marcha la tramitación de expedientes administrativos en municipios, cuyo objetivo es ofrecer experiencias en el uso de la IA y conocimiento acerca de los retos que plantea a lo largo de diferentes áreas y niveles de gobierno.
- Portugal presentou os seus asistentes virtuais, que permiten personalizar a atención en consultas administrativas.
- España presentou o servizo 060 de Información Administrativa, que grazas a técnicas avanzadas de IA hoxe día permite o recoñecemento de voz e a segmentación de usuarios para a atención personalizada de persoas maiores e situacións complexas.
O encontro concluíu coa intervención de Bélxica, país que sucederá a España na presidencia do Consello da Unión Europea e organizará a próxima reunión, onde presentou o seu plan de acción centrado nas prioridades dunha transición sustentable, baseada en dereitos dixitais, o desenvolvemento dunha
IA
confiable e da identidade dixital.
