Interoperabilidade

A necesidade de cooperación é especialmente intensa na Unión Europea. Os cidadáns da Unión Europea ven obrigados a miúdo a relacionarse coas administracións doutros Estados membros distintos do seu propio; as administracións dos distintos Estados membros deben cooperar unhas con outras para resolver problemas dos cidadáns, así como coas institucións comunitarias para cuestións relativas a políticas comúns. A interoperabilidade é un elemento indispensable para a cooperación e, en concreto, para a realización práctica dos servizos públicos dixitais transfronteirizos.

Neste contexto comunitario a interoperabilidade é relevante en xeral para a realización do principio de só unha vez (once-only principle) e de forma específica para áreas tales como mercado interior, medio ambiente, xustiza, aduanas, fiscalidade, sanidade, saúde alimentaria, fondos europeos, información do sector público, identidade electrónica, estandarización TIC, estatística e contratación pública.

En consecuencia, o logro da interoperabilidade entre as administracións está considerado na Unión Europea como un aspecto esencial para mellorar a eficiencia e a eficacia da prestación dos servizos, á vez que compartir e reutilizar as solucións de interoperabilidade xa existentes pode axudar a conter a multiplicación de custos. Este papel relevante da interoperabilidade vén recollido en diversos actos comunitarios como, entre os máis recentes, o Marco Europeo de Interoperabilidade , a Declaración Ministerial de Tallin , a Decisión ISA²  e o Plan de Acción de administración electrónica 2016-2020 , entre outros referentes.

En particular, a Declaración Ministerial de administración electrónica de Tallin , adoptada o 6 de outubro de 2017, reforza o compromiso cos principios do Plan de Acción de Administración electrónica 2016-2020 e inclúe entre as súas liñas de acción as relativas ao principio de só unha vez e á interoperabilidade por defecto, para promover, esencialmente, a reutilización de datos nos rexistros primarios, así como de solucións provenientes tanto do ámbito comunitario ( CEF Telecom e ISA² ), como das administracións dos Estados membros.

Contribúen particularmente á interoperabilidade na UE as accións do programa ISA² , os servizos dixitais de infraestrutura e os compoñentes elementais (building blocks) resultado do instrumento  CEF Telecom , así como doutras actuacións en curso como a normalización TIC.

O Programa ISA²  (Solucións de interoperabilidade e marcos comúns para as administracións públicas, as empresas e os cidadáns europeos) vixente no período 2016-2020, continúa o labor de programas previos (IDA, IDA II, IDABC, ISA) para promover a interoperabilidade na UE; facilitar unha interacción electrónica transfronteiriza ou intersectorial eficiente e eficaz tanto entre as AA.PP. europeas como entre elas e as empresas e os cidadáns, e contribuír ao desenvolvemento dunha administración electrónica máis eficaz, simplificada e orientada aos usuarios nos niveis nacional, rexional e local da administración pública; promover solucións de interoperabilidade que faciliten a execución das políticas e actividades da Unión; e facilitar a reutilización das solucións de interoperabilidade por parte das AA.PP. europeas.
 
ISA² co seu financiamento promove unha extensa colección de accións que inclúen:

• mantemento da estratexia, o marco e a arquitectura europea de interoperabilidade;
• promoción de solucións de interoperabilidade existentes e novas, e a súa reutilización;
• mecanismos para cuantificar aforros de custos debidos á interoperabilidade;
• detección de lagoas lexislativas en materia de interoperabilidade e avaliación das implicacións en materia de TIC da lexislación comunitaria.

O Observatorio dos Marcos Nacionais de Interoperabilidade ( NIFO – National Interoperability Framework Observatory ) é unha acción do Programa ISA²   que realiza o seguimento por parte dos países europeos das seguintes cuestións:

1. As principais actividades en materia de interoperabilidade.
2. O marco de interoperabilidade nacional.
3. O aliñamento co Marco Europeo de Interoperabilidade  .
4. Outras iniciativas en materia de interoperabilidade.

Para cada país elabórase unha ficha a partir da análise do marco de interoperabilidade correspondente e das actividades relacionadas a través dun modelo analítico que persegue mostrar a estado da arte.

A Unión Europea lanzou en 2013 o ‘ Mecanismo Conectar Europa’ (Connecting Europe Facility – CEF ) para financiar o despregamento de infraestruturas pan-europeas para a interconexión dos Estados membros nos dominios de enerxía, transporte e telecomunicacións. O dominio de telecomunicacións, coñecido como CEF Telecom , financia o desenvolvemento das infraestruturas de servizos dixitais cuxo propósito é permitir interaccións dixitais entre autoridades públicas cidadáns e empresas a través de plataformas de interacción normalizadas, transfronteirizas e fáciles de utilizar.

As infraestruturas de servizos dixitais que teñen un carácter máis sectorial son: acceso aos recursos dixitais do patrimonio europeo; infraestrutura de servizos para unha internet máis segura; plataforma europea para a interconexión dos rexistros mercantís europeos; acceso á información do sector público reutilizable; e servizos en liña interoperables transfronteirizos (en ámbitos de xustiza, seguridade social, etc.).
 
Ademais, certas infraestruturas de servizos dixitais teñen o carácter de ‘compoñentes elementais’. Estes compoñentes elementais, son: identificación e autenticación electrónica; entrega electrónica de documentos; tradución automática; ciberseguridade; e facturación electrónica e arquivo electrónico.

A política europea de normalización TIC tamén é un instrumento ao servizo do logro da interoperabilidade. Exércese a través do Regulamento (UE) Nº 1025/2012 sobre a normalización europea e da plataforma European Multi stakeholder Platform on ICT Standardisation (MSP-ICT) que asesora á Comisión na materia, particularmente, en relación coa identificación de especificacións técnicas que poidan ser referenciadas na contratación pública.
 

O Observatorio Marco  de Interoperabilidade da Localización  ( LIFO ) supervisa a aplicación das boas prácticas de  interoperabilidade da localización  nas administracións públicas europeas, sobre a base do nivel de adopción das recomendacións do  Plan EULF .

O panorama xeral do estado de  interoperabilidade de localización  2020 en España baséase na información proporcionada por o Ministerio de Transportes, Mobilidade e Agenda Urbana.

O  Plan EULF  proporciona orientación para a aplicación de o  Marco Europeo de Interoperabilidade  ( FEI ) no ámbito geoespacial. En consecuencia, o LIFO complementa o mecanismo de seguimento do FEI xestionado polo Observatorio Nacional do Marco de  Interoperabilidade  ( NIFO ). A recompilación de datos LIFO leva a cabo utilizando a ferramenta  EUSurvey . A primeira recompilación de datos lifo en 2019 involucrou a 10 países participantes, mentres que a segunda recompilación de datos LIFO en 2020 involucrou a 23 países participantes.

A información recompilada a través do LIFO pódese utilizar para examinar o estado nacional e europeo actual, comparar países, identificar fortalezas e áreas que necesitan melloras, descubrir solucións de mellores prácticas e planificar medidas apropiadas, incluídas posibles asociacións e reutilización de solucións.

O estado da situación de LIFO e as mellores prácticas emerxentes incorpóranse nas actualizacións do Plan EULF, o que garante que o marco de orientación permaneza actualizado. Máis información sobre LIFO