Luz verde ao IV Plan de Goberno Aberto de España 2020-2024

A ministra de Política Territorial e Función Pública, Carolina Darias, que se dirixiu por videoconferencia aos participantes ao comezo da sesión, recoñeceu o que este espazo representa, “un exemplo do modelo de cogobernanza que impulsamos desde o Goberno”.

Así mesmo, agradeceu que o Foro de Goberno Aberto configurouse como “espazo de diálogo, cooperación e de composición paritaria e imprescindible para mellorar moitas cousas, sobre todo a transparencia, a responsabilidade e impulsar a colaboración e a participación de todas as administracións públicas e a sociedade civil”.

A ministra recoñeceu que o Foro facilitase a rendición de contas sobre o grao de cumprimento dos compromisos do III Plan e contribuíse tamén ao deseño compartido do IV Plan: “O meu agradecemento á sociedade civil pola súa participación, aos representantes do mundo académico, das universidades españolas, das asociacións sen ánimo de lucro, do consello de usuarios e consumidores e á plataforma do Terceiro Sector”, resaltou. 

Agradecimiento que a ministra fixo extensivo aos representantes das administracións territoriais: “Por primeira vez, España conta cun plan de ámbito estatal que, xunto aos compromisos da AGE, incorpora medidas innovadoras de todas as comunidades autónomas, das cidades autónomas e das entidades locais a través da FEMP”.

A ministra mostrouse convencida do papel relevante que desempeñará o Foro no proceso de modernización do país, “especialmente no proceso de modernización reflexiva das administracións públicas”. E finalizou a súa intervención, asegurando que “o diálogo e a colaboración público-privada serán cimentos esenciais para garantir a recuperación, a transformación e a resiliencia da sociedade española”.

Estratexia común

O IV Plan de Goberno Aberto é o resultado dunha estratexia común e compartida entre distintos actores públicos e privados, en liña cos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable establecidos na Axenda 2030.

Á reunión asistiron o secretario xeral de Función Pública, Javier Rueda, como presidente do Foro de Goberno Aberto, e representantes de todas as comunidades e cidades autónomas así como da FEMP. Por parte da sociedade civil, participaron representantes da Real Academia de Ciencias Morais e Políticas, das universidades, da Plataforma do Terceiro Sector, Consello de Consumidores e Usuarios e organizacións prol Transparencia: Acces Info, Arquiveiros da Función Pública, Civio, Transparencia Internacional, Acreditra, Openkratio e Fundación Hai Dereito.

Tamén asistiu o recentemente nomeado presidente do Consello de Transparencia e Bo Goberno, José Luis Rodríguez Álvarez, e como observadores representantes da Axencia Española de Protección de Datos, Alianza para un Goberno Aberto e Federación de Asociacións de Xornalistas de España. 

IV Plan de Goberno Aberto: 10 compromisos e catro anos de vixencia

O nove primeiros compromisos, asumidos pola Administración Xeral do Estado (AGE), agrúpanse ao redor de catro eixos: transparencia e rendición de contas, participación cidadá, integridade pública e sensibilización e formación. 

O décimo compromiso inclúe iniciativas formuladas polas administracións autonómicas e as entidades locais, a través da FEMP. Os compromisos da Administración Xeral do Estado asumidos no IV Plan son os seguintes:

1. Reforma do marco regulatorio da transparencia, que inclúe a reforma da Lei de transparencia e a ratificación do Convenio do Consello de Europa sobre acceso aos documentos públicos. Tamén se aprobará o regulamento da vixente Lei de transparencia, acceso á información e bo goberno.
2. Plan de mellora e reforzo da transparencia e rendición de contas. Compromiso que se concretará en medidas como a mellora do Portal da Transparencia, con ampliación da publicidade activa e rendición de contas á cidadanía, facilitando o seguimento de plans públicos e informando o seu cumprimento. Tamén se abordarán iniciativas como o impulso da apertura de datos, reutilización da información do sector público e o desenvolvemento de boas prácticas no ámbito económico orzamentario, do emprego público e do Rexistro mercantil. O Consello de Transparencia e Bo Goberno participará co establecemento dun Sistema de Acreditación da Transparencia das entidades públicas e privadas.
3. Plan de mellora da participación cidadá. Este Plan inclúe o desenvolvemento dunha Plataforma de Participación no Portal da Transparencia e a avaliación e mellora da participación en plans e programas públicos, a través de medios electrónicos e de redes sociais e en órganos colexiados. Ademais, contémplase a creación de laboratorios de innovación para promover a participación en políticas públicas.
4. Pegada normativa. Este compromiso traducirase no desenvolvemento dun sistema que mellore a rastrexabilidade do proceso de elaboración das normas e da participación cidadá nos trámites de consulta previa, información pública e tramitación normativa.
5. Sistema de integridade pública. Esta iniciativa concrétase no diagnóstico e mellora dos sistemas de integridade pública, a través de mapas de riscos, códigos de conduta, enquisas de clima ético, guías de autoevaluación e formación de empregadas e empregados públicos. Así mesmo, regulación dun rexistro de lobbies obrigatorio, modificación da Lei de Incompatibilidades do persoal ao servizo das administracións públicas e reforzo da integridade pública en ámbitos específicos como o da intelixencia artificial.
6. Protección de denunciantes. Para cumprir este compromiso procederase á transposición da Directiva sobre protección das persoas que informen sobre infraccións do dereito da UE. España contará cun marco xurídico uniforme que garanta a protección das persoas que faciliten información para a detección de delitos ou infraccións legais no seo dunha organización pública ou privada.
7. Educación e formación. Inclúense accións educativas en Goberno Aberto dirixidas á cidadanía en xeral e ao público experto, a elaboración dunha guía sobre Goberno Aberto, así como a formación de empregadas e empregados públicos. Tamén se programou unha acción específica para reducir a fenda dixital, a través da formación e acreditación de competencias da muller rural.
8. Comunicación inclusiva en Goberno Aberto. Plan de comunicación inclusiva, promoción do Goberno Aberto a nivel internacional, investigación e debate avanzado en Goberno Aberto e difusión da produción científica.
9. Observatorio de Goberno Aberto, no que inicialmente participarán doce ministerios e que pretende recoñecer e difundir as boas prácticas das administracións públicas, ao longo do próximos catro anos. 

Plan coa máxima participación e consenso

Os compromisos do Plan responden directamente as demandas da sociedade civil e ás propostas que foron valoradas como prioritarias nos talleres deliberativos nos que participaron administracións públicas e sociedade civil.

O IV Plan de Goberno Aberto é o resultado dun proceso participativo que toma como referencia un documento marco acordado en 2019, na Comisión Sectorial de Goberno Aberto, con todas as administracións públicas, e a comisión permanente do Foro de Goberno Aberto no que participa a sociedade civil.

O proceso iniciouse cunha consulta previa para a recepción de propostas da cidadanía e a sociedade civil, recibíndose 130 achegas relacionadas coa transparencia, publicación de datos abertos, rendición de contas, participación da cidadanía na xestión pública, sensibilización nos valores e principios do Goberno Aberto e coa integridade pública e o reforzo dos seus valores éticos.

En xuño de 2020, celebráronse catro talleres de composición paritaria entre as administracións públicas e a sociedade civil, que por primeira vez puidéronse pronunciar con idéntico número de votos para valorar e establecer prioridades. E, nos talleres do mes de setembro, os membros do Foro de Goberno Aberto pronunciáronse sobre as propostas dos ministerios, CCAA e a FEMP.

Do debate xurdiu un primeiro borrador de plan, sometido a consulta pública entre o 28 de setembro e o 16 de outubro, recibíndose 83 achegas da cidadanía, sociedade civil e institucións públicas, que culminou co pleno do Foro de Goberno Aberto que deu luz verde hoxe ao IV Plan.

Fonte orixinal da noticia

Nota de prensa (PDF)