Lanzado por primeira vez en 2015, o Índice contou con dúas edicións posteriores publicadas en 2017 e 2019. Nesta cuarta edición produciuse un cambio de metodoloxía, o cal non fai posible comparar os resultados cos de edicións previas.
Para realizar a análise, recompiláronse datos relativos ás políticas efectuadas por 40 países no período de 2020-2021. Trátase dun período marcado pola pandemia de Covid-19, que ocasionou unha situación excepcional en todo o mundo e puxo de manifesto a necesidade por parte dos gobernos de garantir o acceso a datos de alta calidade, para fomentar a resiliencia e facilitar respostas conxuntas de toda a sociedade ante unha crise.
O informe final publicarase durante o segundo trimestre de 2024. No entanto, o OCDE
fixo público un resumo onde xa se recollen algunhas das principais conclusións do estudo.
España sitúase entre os líderes mundiais
De acordo con o estudo, España ocupa a quinta posición en materia de datos abertos, só por detrás de Corea do Sur, Francia, Polonia e Estonia, tal e como recolle a seguinte gráfica.
O informe avalía tres alicerces e nove subpilares, todos os cales teñen o mesmo valor na puntuación final:
-
Dispoñibilidade de datos: este indicador mide ata que punto os gobernos adoptaron e implementaron requisitos formais para a publicación de datos abertos. Tamén avalía se os distintos actores implicados no proceso de publicación de datos (stakeholders) están a levar a cabo algunha tarefa para identificar a demanda de datos en xeral e a dispoñibilidade de conxuntos de datos de gran valor, en particular. Neste sentido, hai sinalar que, aínda que o informe fala de datos de gran valor (high value datasets), non se trata de o mesmo concepto de datos de alto valor que manexa a UE . No caso do OCDE, téñense en conta tamén outras categorías de gran impacto como sanidade, educación, crimes e xustiza ou finanzas públicas, entre outros. O detalle das categorías que se teñen en conta está indicado no anexo do informe.
-
Accesibilidade dos datos: este indicador avalía se os conxuntos de datos de gran valor gobernamentais proporciónanse en formatos abertos e reutilizables, actualizados, cunha boa calidade de metadatos e a través de interfaces de programación de aplicacións (API). Tamén analiza a participación de distintos actores no portal central de datos abertos e na mellora da calidade dos datos.
-
Apoio gobernamental á reutilización de datos: este indicador estuda ata que punto os gobernos desempeñan un papel proactivo na promoción da reutilización dos datos públicos abertos, dentro e fóra da administración.
Tendo en conta estes indicadores, España atópase no grupo de “países líderes”. Estes países demostran un enfoque integral das iniciativas de datos abertos e, en xeral, obteñen bos resultados en todos os aspectos. No caso concreto de España, destaca a a hora de impulsar a reutilización de datos, onde se sitúa en segundo lugar. Tívose en conta como desde o ámbito gobernamental conciencíase ás empresas e á sociedade civil sobre as oportunidades que ofrecen os datos públicos abertos, participando en asociacións e eventos de creación conxunta para estimular a reutilización de datos. Tamén se destaca a dispoñibilidade de iniciativas de concienciación e capacitación para funcionarios públicos en materia de publicación de datos abertos, análises e reutilización, así como os esforzos para levar a cabo avaliacións do impacto dos datos públicos abertos e a presentación de exemplos de reutilización.
Pola contra, sitúase en decimoprimera posición en accesibilidade de datos en xeral, aínda que sobe ata a sexta se falamos de datos de gran valor. Por último, situámonos no sexto posto en materia de accesibilidade.
Conclusións xerais
O informe inclúe unha serie de conclusións xerais de todos os países. De acordo con o estudo, só o 48% dos conxuntos de datos de gran valor están dispoñibles como datos abertos nos países do OCDE . Aínda que a pandemia Covid-19 influíu positivamente na publicación de datos sanitarios abertos, só o 43% dos conxuntos de datos desta categoría están dispoñibles na actualidade. Por tanto, anímase á colaboración entre os axentes da sanidade pública e a privada para fomentar a publicación destes datos de maneira sistemática a escala nacional.
Os resultados tamén indican que os países deberían dar prioridade á publicación de datos abertos en ámbitos como a contratación pública, os orzamentos públicos e as actuacións de grupos de presión, así como impulsar aqueles relacionados coa axenda verde, destacando os relacionados coa observación da Terra, o medio ambiente e os datos meteorolóxicos. Ademais, deberíase considerar a posibilidade de pór a disposición de todos os cidadáns os rexistros de empresas e os datos de propiedade das mesmas como datos abertos.
No lado contrario da balanza, existe unha gran dispoñibilidade de datos estatísticos e geoespaciales.
En xeral, os países do OCDE melloraron a calidade dos datos gobernamentais abertos, unha cuestión importante que tamén afecta aos recentes avances en Intelixencia Artificial (IA). O panorama en evolución das aplicacións de IA fai necesario garantir a calidade dos datos, prestando especial atención á calidade dos metadatos e o acceso a través de APIs.
En definitiva, o informe resalta a importancia dos datos públicos abertos para a democracia na era dixital, así como á hora de impulsar a innovación, tanto no sector público como o privado.
Fonte orixinal da noticia
- Información e datos do sector público
